دسته: کشاورزی و زراعت حشره ای كه از تلاش او حیات بر می خیزد و از عناء او شفاء ، حشره ای كه شربت او نه تنها سكرآور نیست كه ذكر آفرین است سخن از زنبور عسل است كه قرآن با اصرار عجیبی بشر را به مطالعه و كشف اسرار شگفتی های نهفته در زوایای زندگی این حشره فرا می خواند در عظمت و شرافت زنبور عسل همین بس كه خداوند متعال سوره ای از قران را به نام نحل نامگذاری كرده و آیاتی را به
قیمت فایل فقط 4,900 تومان
اصلاح نژاد زنبور عسل
حشره ای كه از تلاش او حیات بر می خیزد و از عناء او شفاء ، حشره ای كه شربت او نه تنها سكرآور نیست كه ذكر آفرین است سخن از زنبور عسل است كه قرآن با اصرار عجیبی بشر را به مطالعه و كشف اسرار شگفتی های نهفته در زوایای زندگی این حشره فرا می خواند . در عظمت و شرافت زنبور عسل همین بس كه خداوند متعال سوره ای از قران را به نام نحل نامگذاری كرده و آیاتی را به معرفی این حشره حیرت انگیز اختصاص داده است .
از همان روزهایی كه تاریخ بشریت رقم زده شد زنبور عسل مورد توجه انسان قرار گرفت تلاش و تولید او مورد تحسین ، زندگیش مورد مطالعه و نیش دردناكش موجب نگرانی گردید . بررسی منابع علمی موجود نشان می دهد كه حدود یك سوم تغذیه انسان به عمل گرده افشانی حشرات وابستگی دارد ، كه در بین آنها زنبور عسل دارای رتبه اول است . شاید تصور شود كه تغذیه انسان بیشتر به نشخوار كنندگان مرتبط باشد ولی نشخواركنندگان نیز به طور غیر مستقیم به زنبور عسل نیاز مند می باشند . زیرا گرده افشانی بسیاری از گیاهان علوفه ای وابسته به گرده افشانی حشرات گرده افشان بخصوص زنبور عسل است . زنبور عسل بغیر از عمل گرده افشانی از نظر تولید عسل ، موم ، گرده ، بره موم ، ژل سلطنتی و زهر دارای اهمیت اقتصادی است . این امتیاز ها بهترین توجیه برای حمایت دولتها در كشورهای مختلف از صنعت زنبورداری است . به منظور تقویت و نهادینه كردن این صنعت زیر بنایی باید به طور آگاهانه و علمی با برنامه ریزی دقیق در اصلاح نژاد زنبور عسل اقدام نمود .
امروز با اینكه پرورش زنبور عسل در جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است و تحقیقات وسیعی در تمام جنبه های بیولوژیكی و تولیدی آن صورت می گیرد ولی پیشرفت آن در مقایسه با دام و طیور از روند كندتری برخوردار بوده بطوری كه در زمینه تولیدات دام و طیور با بكارگیری
تكنیك های پیشرفته اصلاح نژاد ، تغذیه ، مدیریت و پیشگیری بموقع بیماری ها در چند سال اخیر افزایش قابل ملاحظه ای دیده می شود در سال 1972 لسلی گزارش می دهد كه در آمریكا طی 35 سال گذشته متوسط تولید هر واحد دامی 30 درصد افزایش پیدا كرده است و بر اساس بررسی های دیگری كه از سال 1960 تا 1987 صورت گرفته است میزان رشد در صنعت طیور ( تخم مرغ ) 189 درصد ( هارتمن 1985 ) در پرورش خوك ( گوشت ) 164 درصد ( بائر 1989 ) در پرورش گاو ( شیر ) 136 درصد ( آدر 1988 ) و در پرورش زنبور عسل ( عسل ) 127 درصد ( بینفلد 1986 ) گزارش شده است درصد كمتر میزان رشد تولید در بخش صنعت زنبور عسل ناشی از وابستگی این حشره به محیط و میزان پایین تحقیق در اصلاح نژاد آن می باشد .
اصلاح نژاد زنبور عسل
اگر هدف اصلی از اصلاح نژاد بالا بردن كیفیت و كمیت برای تولید باشد برای رسیدن به چنین هدفی باید تعریف دقیقی از صفات و ویژگی های آنها و روش اندازه گیری این صفات وجود داشته باشد . مرحله بعد كاربرد دانش ژنتیك و اصلاح نژاد است زیرا توارث هر صفتی از نسلی به نسل دیگر متفاوت بوده و این اختلاف تحت تاثیر دو عامل ژنتیكی و محیطی می باشد و بعضی از صفات همبستگی معنی داری نسبت به هم نشان می دهد كه این همبستگی بین دو صفت ممكن است ژنتیكی ، محیطی و یا تلفیقی از آنها باشد كه به هر حال برآیند این اثرات در فنوتیپ بروز می كند .
در میزان تولید و چگونگی فعالیت زنبور عسل شرایط محیطی نقش محدود كننده دارد به طوری كه در شرایط خاص ممكن است تا حدود 80 درصد از اثرات ناشی از محیط و بقیه را اثرات مادری ( قبل و بعد از تولید تخم ) و اثرات ژنوتیپی كنترل كنند .
صفات مهم اقتصادی در زنبور عسل نظیر صفات اقتصادی دام و طیور اغلب با چندین ژن كنترل می شود و چون درجه ظهور یك صفت كمی به تعداد ژنهای مؤثر بر آن بستگی دارد و همچنین میزان پارامترهای ژنتیكی صفات در نوع روش به گزینی مؤثر است لذا اولین مرحله در اجرای برنامه های اصلاح نژادی ، برآورد پارامترهای ژنتیكی است . برآوردهای صحیح از پارامترهای ژنتیكی برای یك برنامه اصلاح نژادی مؤثر ، بسیار مفید است . حقیقت این است كه زنبور عسل از نظر خصوصیات بیولوژیكی با سایر حیوانات اهلی دیپلوئید تفاوت دارد . زنبور عسل حشره ای اجتماعی است و این امر سبب افزایش كوواریانس محیطی مشترك ( كه یك عامل آن اثر مادری است ) می شود . همچنین صفات مهمی نظیر تولید عسل نتیجه عمل كرد مجموع زنبورهای كارگر موجود در یك كلنی است و نمی توان آن را برای یك زنبور كارگر اندازه گیری كرد . یكی از تفاوت های دیگر در زنبور عسل وجود سیستم هاپلوئید – دیپلوئیدی است . به دلیل هاپلوئید بودن زنبور نر استفاده از اصول و قوانین ژنتیك در این حشره با سایر موجودات تفاوت دارد . اگر تخم تولید شده توسط ملكه بارور گردد ( دیپلوئید ) بر حسب شرایط پرورش و تغذیه ، لارو به زنبور كارگر و یا به ملكه تبدیل خواهد شد و در صورت عدم باروری تخم به زنبور نر تبدیل می شود . لذا برآورد پارامترهای ژنتیكی زنبور عسل با در نظر گرفتن موارد خاص فوق و تفسیری كه در ضرایب خویشاوندی فرمول های مورد استفاده صورت می پذیرد میسر خواهد شد .
بررسی های به عمل آمده نشان می دهد كه تاكنون در ایران فعالیت زیادی در مورد اصلاح نژاد زنبور عسل انجام نشده است . از طرفی بعلت وارد نمودن ملكه های خارجی در سال 1340 و آمیخته شده ذخایر ژنتیكی كشور در اثر تلاقی با نژاد های خارجی و با توجه به اینكه در ده سال اخیر واردات ملكه های خارجی محدود شده انتظار می رود تثبیت ژنتیكی نسبی در توده داخلی صورت گرفته باشد . با چند تحقیق انجام شده در شناسایی مشخصات نژادی و برآورد پارامتر های ژنتیكی صفات آنها پتانسیل ژنتیكی موجود زنبور عسل در كشور تا حدودی مشخص شده است . لذا برای اصلاح و بهبود نژاد زنبور عسل كشور ضروری است فعالیت های بعدی صورت گیرد .
اهداف
در بررسی حاضر با استفاده از روشهای اصلاح نژاد زنبور عسل پارامترهای ژنتیكی ( ضریب وراثت پذیری و ضریب همبستگی ) مربوط به هشت صفت مهم ظاهری و از صفات بیولوژیكی تولید عسل و رفتار دفاعی برخی از كلنی های مربوط به مؤسسه تحقیقات علوم دامی كشور ( طرح جامع اصلاح نژاد زنبور عسل ) برآورد می شود . با توجه با این كه برای برآورد پارامترهای ژنتیكی لازم است میانگین رابطه خویشاوندی بین زنبور های ماده داخل هر كلنی مشخص باشد در بررسی حاضر موضوع فوق با دقت مورد توجه قرار گرفته است .
امید است ( با استعانت خداوند متعال ) این بررسی مورد استفاده سایر تحقیقات گسترده مربوط به اصلاح نژاد زنبور عسل قرار گرفته و گامی در برای نهادینه كردن این صنعت زیربنایی در كشور باشد .
فصل دوم : بررسی منابع علمی
2-1 گونه ها و نژادهای زنبور عسل
زنبور عسل از سلسله جانوران ، شاخه بند پایان ، رده حشرات ، راسته بال غشائیان ، خانواده اپوئیدا ، زیر خانواده اپینا ، گونه آپینی و جنس آپس است .
طبق گزارشات موجود در دنیا هفت گونه زنبور عسل وجود دارد كه عباتند: از زنبور عسل كوچولو ، زنبور عسل سخره ای ( بزرگ ) ، زنبور عسل آسیایی ( هندی ) ، زنبور عسل قرمز ، زنبور عسل ریز ، زنبور عسل( معمولی ) ، زنبور عسل هیمالیایی می باشد .
گونه زنبور عسل اروپایی ، هندی ، قرمز در داخل كندو و یا در محوطه بسته در روی شان های متعدد كه درست می شود زندگی می كنند و سیستم مكالمه و ارتباط بین افراد این گونه ها بسیار زیاد است و از نظر اقتصادی بسیار اهمیت دارند ولی گونه های كوچك ، بزرگ و ریز و هیمالیایی به صورت آزاد زندگی كرده و در داخل محیط بسته قادر به ادامه حیات نیستند .
از بین این هفت گونه ، دو گونه در ایران گزارش شده است . زنبور عسل معمولی در سراسر ایران غیر از مناطق كویری شرق وجود دارد . زنبور عسل كوچولو در نواحی جنوبی ایران زندگی می كند و منطقه پراكنش آن شامل 10 استان : سیستان و بلوچستان ، كرمان ، هرمزگان ، فارس ، بوشهر ، لرستان ، ایلام ، كرمانشاه ، خوزستان و كهكیلویه و بویراحمد می باشد .
زنبور عسل معمولی دارای زیر گونه های متفاوت است و به دلیل اهمیت این گونه در بین حشرات بیشترین تحقیقات برای مشخص نمودن وضعیت نژادی آن صورت گرفته باشد .
تاكنون 25 نژاد زنبور عسل اروپا شناخته شده است كه یكی از آنها نژاد زنبور عسل ایرانی یا آریایی است . روش روتنر جهت بررسی و طبقه بندی نژادهای دنیا بر اساس صفات ظاهری می باشد كه از 404 كلنی و از هر كلنی 20 زنبور كارگر بصورت نمونه انتخاب نموده و روی هر نمونه نیز 33 صفت ظاهری را اندازه گیری نمود . تمایز 404 نقطه روی یك محور 32 بعدی مشكل است لذا با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه های اصلی تعدادی محور ممتاز انتخاب می شود . در این روش بعضی از صفات حذف می شود و صفاتی كه بیشترین تمایز را در بین توده های مورد نظر بوجود آورده اند در محاسبات استفاده می شوند . در این روش آماری چند متغیره نهایتا می توان نتایج را روی محور مختصات دو بعدی و سه بعدی نشان داد .(شكل 2-1 و 2-2 )
شكل 2-1 : وضعیت نژادهای دنیا با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه های اصلی و استفاده از محورهای مختصات دو بعدی
2-1-1 زنبور عسل ایرانی A.M.Meda
این نام در دانشكاه بن آلمان بر روی زنبور ایرانی یا آریایی گذاشته شد . موطن اصلی این نژاد كوههای البرز و ایران مركزی است . كلمه MEDA از نام سلسله پادشاهان ماد كه قبل از هخامنشیان در ایران حكومت می كردند گرفته شده است . بعضی از دانشمندان این نژادها را AM . PERSICA و AM . IRANICAنیز می نامند . رنگ بدن در این زنبور عسل در قسمت شكم زرد متمایل به قهوه ای تیره كه در حلقه های اول شكم روشن تر است . تمایل به نیش زدن و بچه دادن و جمع آوری بره موم در آنها زیاد است . مقدار غذای مورد نیاز این نژاد برای مصرف زمستانی كمتر است و از لحاظ فعالیت خوب بوده و در اردیبهشت و اوایل خرداد ماه به حداكثر رشد سالانه خود می رسد . تمایل به غارت داشته و زمستانهای سرد را خوب تحمل می كند .
جهت دریافت فایل اصلاح نژاد زنبور عسللطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 4,900 تومان
برچسب ها : اصلاح نژاد زنبور عسل , طرح توجیهی اصلاح نژاد زنبور عسل , دانلود اصلاح نژاد زنبور عسل , نژاد زنبور عسل , دامپروری , اصلاح نژاد , زنبور عسل ایرانی , زنبور عسل , اصلاح نژاد زنبور عسل , کشاورزی , زراعت , دانلود طرح توجیهی , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , پایان نامه , دانلود پروژه