دسته: علوم انسانی مقاله بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن در 15 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 3,000 تومان
مقاله بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن در 15 صفحه ورد قابل ویرایش
الف) نقش و اهمیت مسجد:
مسجد هر مكانی است كه در آن عبادت شود. این معنای گسترده غیر از معنایی است كه اصطلاحا در ذهن ما وجود دارد و مكان خاصی كه خصوصیات مشخص داشته باشد را مسجد می نامیم. زبیدی در تاج العروس همین تعریف را برای مسجد می آورد : «كل موضع یتعبد فیه فهوالمسجد»[1] این تعریف نشان میدهد كه عبادت و سجده كردن در تعریف مسجد موضوعیت دارد و اهمیت این مكان به همین است. خداوند متعال در سوره جن آیه 18 می فرماید: «و آن المساجد لله قلاتدعوا مع الله احدا» یعنی همانا مساجد برای خداست پس با خدا كسی را نخوانید همین باعث تقدس مسجد میشود كه فقط در آن ذكر خدا شود.
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله- : «الا آن بیوتی فی الارض المساجد تضیء لاهل السماء كما تضیء النجوم لاهل الارض»[2]
رسول خدا- صلی الله علیه و آله- فرمودند: همانا خانه های من در زمین مساجد هستند كه برای اهل آسمان می درخشند همانگونه كه ستارگان برای اهل زمین می درخشند.
پیامبر – صلی الله علیه و آله- با سخن و عمل خود مساجد رادر مرتبه بالایی از اهمیت و ارزش قرار دادند و جامعه را نسبت به این مكان مقدس متوجّه كردند.
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله- : من اسرج فی مسجد من مساجد الله سراجا لم تزل الملائكه و حمله العرش سیتغفرون له مادام فی ذلك المسجد ضوء من السراج»[3]
رسول خدا- صلی الله علیه و آله- فرمودند: كسی كه در مسجد پی از مساجد خدا چراغی روشن كند، ملائكه و حاملان عرش پیوسته و تا وقتی كه در مسجد نوری از چراغ هست برای دو طلب آمرزش می كنند.
ب) تعلیم و تعلم در مسجد:
مساجد، مركز تمام فعالیت های مسلمین بوده اند. این مطلب نشان میدهد كه تمام فعالیت ها باید از عبادت خدا نشات گیرد ولا البته خواهد بود. اما در میان تمام فعالیت ها نقش فعالیت و تربیت و آموزش قرآن در مسجد خود نمایی میكند. قال رسول الله- صلی الله علیه و آله- : «یا اباذر! كل جلوس فی المسجد لغو اله ثلاثه: قرائه مصل او ذاكر الله تعالی او سائل من علم»[4]
پیامبرخدا- صلی الله علیه و آله- میفرمایند: ای ابوذر! هر نشستنی در مسجد لغو وبیهوده است غیر از این سه مورد: قرائت قرآن ، پس از نماز خواندن نمازگزار یا یادكننده خدا و یا دانشجوی علمی. هم ایشان میفرمایند: من الی المسجد لایرید غیره لیعلم خیرا او یعلمه ثم رجع الی بیته الذی خرج منه كان كالمجاهد فی سبیل الله غانما»[5] یعنی: كسی كه بامداد یا شبانگاه به سوی مسجد رود و صرفا هدف او این باشد كه راه خیری را یاد گرفته یا یاد دهد و سپس به خانه ای كه از آن خارج شده باز گردد، مانند مجاهد در راه خدا در حالیكه منفعتی برده است، میباشد.
این حدیث نشان دهنده اهمیت تعلیم و تعلم است و مهم نیست كه معلم باشی یا شاگرد، فقط مهم این است كه در مسجد تعلیم و تعلیم صورت گیرد.
قال رسول الله- صلی الله علیه و آله- : «ماجلس قوم فی مسجد من مساجد الله - تعالی- یتلون كتاب الله یتدارسونه بینهم الا تنزلت علیهم السكینه و غشیتهم الرحمه و ذكرهم الله فیمن عنده»[6]
رسول خدا- صلی الله علیه و آله- فرمودند: هر قومی (گروهی) كه در مسجدی از مساجد خدا بنشینند و كتاب خدا را خوانده و آن را به هم درس دهند، آرامش بر آن ها نازل میشود و رحمت آن ها را فرا گرفته، و خدا از ایشان در میان كسانی كه نزد او هستند به بزرگی یاد میكند.
حضرت پیامبر- صلی الله علیه و آله- خود در مسجد حضور فعالی داشتند و احادیث نشان می دهند كه ایشان در نشست ها و حلقه های درسی مسلمین شركت می كردند و ایشان را راهنمایی می فرمودند.
البته در این میان به حلقه های درسی كه مربوط به قرآن می شد توجه ویژه ای داشتند. یكی از اصحاب پیامبر- صلی الله علیه و آله می گوید: «كنافی مسجد رسول الله- صلی الله علیه و آله- حلقا نتحدث اذا خرج علینا رسول الله من بعض حجره فنظر الی الحلق ثم جلس الی اصحاب القرآن فقال بهذاالمسجد امرت»[7] یعنی: ما در مسجد رسول خدا به صورت حلقه هایی سخن می گفتیم كه پیامبر از یكی از حجره هایش برما وارد شده پس به حلقه ها نگاه كرد و در كنار اصحاب قرآن نشست. پس گفت: من به حضور در این مجالس مامور شده ام.
3- ارزشیابی آموزش عمومی قرآن:
الف) انواع ارزشیابی:
ارزشیابی میتواند به چهار صورت زیر انجام پذیرد:
1- آزمون كتبی: با توجه به اینكه در زمان پیامبر- صلی الله علیه و آله- نوشتن و رونق آن چنانی نداشته چنین آزمونی در سیره آن بزرگوار نیست. شاید هم به این دلیل باشد كه آموزش قرآن مثل آموزش زبانی خاص شنیداری مشافهدای و ماهیت آن طوری نیست كه بتوان آزمون كتبی اجرا كرد.
2- مشاهده انجام كار: اینكه فرد كاری را انجام دهد و معلم حاصل كار را ببیند و نظر دهد كه به دلیل ماهیت آموزش عمومی قرآن از این مورد استفاده نمی شود.
3- مشاهده عملكرد: یعنی اینكه فرد را در حال انجام كار مورد آموزش مشاهده كنیم. یكی از راه های ارزشیابی آموزش عمومی قرآن همین شیوه است به این شكل كه فرد قرآن را بخواند و مقری قرائت او را تصحیح كند. به این دلیل عمل اقراء گویند.
4- آزمون شفاهی: این نوع آزمون نیز در شیوه عرضه و اقراء آیات قرآن در ارزشیابی آموزش عمومی قرآن استفاده میشود.
ب) شیوه عرضه و اقراء:
همانطور كه در فصل سوم گفته شد، شیوه اصلی آموزش عمومی قرآن توسط پیامبر روش شنیداری مشافهه ای بوده است. ارزشیابی این آموزش به صورت عرضه و اقراء انجام میشود.
در اینجا چند نمونه از روایاتی كه در آن ارزشیابی به شیوه عرضه و اقراء انجام شده است اشاره می كنیم:
عن سالم بن سلمه قال : «قرا رحل علی ابی عبدالله و انا استمع حروفا من القرآن یس علی مایقرأها، اقرأ كما یقرا الناس حتی یقوم القائم فاذا قام القائم قرأ كتاب الله- عزوجل- علی حده و اخرج المصحف الذی كتبه، علی …»[8]
سالم بن سلمه نقل میكند كه شخصی بر امام صادق – علیه السلام- قرائت كرد (در محضر ایاشن قرآن خواند) و من حروفی را شنیدم كه به شیوه ای كه مردم قرآن می خوانند نیست، پس امام صادق- علیه السلام- فرمودند: از این قرائت دست بكش، آنگونه كه مردم می خوانند بخوان تا اینكه قائم قیام كند پس هنگامی كه قائم به پا خیزد كتاب خدا را علی حده می خواند و مصطفی كه علی – علیه السلام- نوشته است را خارج میكند. می بینیم كه حضرت قرائت این فرد را اصلاح می كنند و به اقراء آیات می پردازند.
معمولا اقراء برای ارزشیابی قرائت خود محفوظات و آیاتی كه یاد گرفته بودن را به استاد می خواندند. و اگر در مورد قرائت آیه ای اختلاف پیدا می كردند «آنرا به پیامبر و ائمه – علیهم السلام- عرضه می كردند.
عمر بن خطاب با هشام بن حكیم بن خرام برسر قرائت سوره فرقان اختلاف پیدا می كنند و نزد پیامبر رفته و داوری می جویند. عمر می گوید: فقلت انی سمعت هذا یقرأ سوره الفرقان علی حروف لهم تقروینها. فقال رسول الله ارسله، اقرأ یا هشام، فقرأ علیه القراءه التی سمعته یقرأ فقال رسول الله كذا انزلت ثم قال اقرأ یا عمر فقر أته القراء ه التی اقرأنی فقال رسول الله كذلك انزلت، آن هذا القرآن انزل علی سبعه احرف فاقهء و اما تیسر منه»[9]
یعنی به پیامبر – صلی الله علیه و آله- گفتم: من شنیدم كه این فرد سوره فرقان را به صورتی خواند كه شما آنرا به من اقراء نكرده اید. پس رسول خدا- صلی الله علیه و آله- فرمود: ای هشام بخوان، پس به همان شیوه ای كه من شنیده بودم قرائت كرد، پس رسول خدا فرمود: اینگونه نازل شده است. سپس گفت: ای عمر بخوان، پس من به شیوه ای كه پیامبر به من اقراء كرده بود آن را خواندم، پس رسول خدا فرمود: اینگونه نازل شده است. همانا این قرآن به هفت حرف نازل شده است، پس هر چه میسر است از آن بخوانید.
البته عرضه به معصومین – علیه السلام- در مورد اعتقادات و مسائل درونی نیز بوده است.
یكی از نمونه های بارز عرضه ادین و اعتقادات به ائمه – علیهم السلام- عرضه دین توسط عبدالعظیم ببن عبدالله الحسنی به امام هادی – علیه السلام- بوده است.[10]
جهت دریافت فایل مقاله بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآنلطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 3,000 تومان
برچسب ها : تحقیق بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن , پروژه بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن , مقاله بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن , دانلود تحقیق بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن , بررسی نقش مساجد در آموزش قرآن و ارزشیابی آموزش قرآن , نقش مساجد , آموزش قرآن , ارزشیابی آموزش قرآن